16 Οκτ 2008

μια στάση εκεί...

Αφορμής δοθείσης από το αφιέρωμα στην Οδό Ονείρων που θα βρείτε στην Οδό Πανός, ας κάνουμε μια στάση εκεί...


Καλοκαίρι 1962, θέατρο «Μετροπόλιταν», «Οδός Ονείρων» σε σκηνοθεσία του Αλέξη Σολομού, σκηνικά και κοστούμια του Μίνου Αργυράκη και χορογραφίες του Μανώλη Καστρινού. Στην «Οδό Ονείρων» συμμετείχαν ο Δημήτρης Χορν, η Μάρω Κοντού, η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Γιώργος Εμιρζάς, η Ζωή Φυτούση, η Χρυσούλα Ζώκα, ο Γιώργος Μαρίνος, ο Λευτέρης Βουρνάς, η Νίκη Λεμπέση, ο Γιώργος Ζωγράφος, ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο Λάκης Παππάς, η Ζέτα Αποστόλου, ο Βαγγέλης Πρωτόπαπας, ο Κώστας Καφάσης και άλλοι πολλοί. Από την «Οδό Ονείρων» πέρασαν - για λίγο - η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Νάνα Μούσχουρη και ο Ευγένιος Σπαθάρης.
Στο πρόγραμμα της «Οδού Ονείρων» ο Μάνος Χατζιδάκις έγραφε πως «με τριάντα παιδιά και με τους πιο δικούς μου ανθρώπους πραγματοποίησα τα πιο ακριβά μου όνειρα». Όνειρα πολύτιμα, που ο Χατζιδάκις κληροδότησε αέναα στις επόμενες γενιές σαν κατάθεση, σαν υπόσχεση, σαν αναζήτηση, σαν αφορμή, σαν δημιουργία, σαν κοινό μύθο.
Τι ήταν, λοιπόν, η «Οδός Ονείρων» για το Μάνο Χατζιδακι;
«Ένα μουσικό έργο με πολλά χορευτικά στοιχεία, που δίνει ανάγλυφα, μέσα από στιγμές, λεπτομέρειες, κοινά περιστατικά από τη ζωή μιας γειτονιάς, μιας οποιασδήποτε, ας πούμε, τυπικής αθηναϊκής συνοικίας, εκείνο που πραγματικά κυκλοφορεί και κρύβεται μέσα σ’ όλα κι όλους: το όνειρο. Αυτό το όνειρο που είναι η οδός της ζωής».
Τι ήταν η «Οδός Ονείρων» για το Μάνο Χατζιδακι;
«Ένας δρόμος σαν όλους τους άλλους δρόμους της Αθήνας… Μικρός, ασήμαντος, λυπημένος, τυραννικός, μα κι απέραντα ευγενικός. Έχει πολύ χρώμα, πολλά παιδιά, πολλές μητέρες, πολλές ελπίδες και πολλή σιωπή. Κι’ όλα σκεπασμένα από ένα τρυφερό, μα κι αβάσταχτο ουρανό».
Τι ήταν η «Οδός Ονείρων»; Μια θεατρική παράσταση διαφορετική, καινούργια, πρωτοποριακή, ανατρεπτική. Μια παράσταση με μουσική, χορό, τραγούδια, νούμερα, σκετς, με σουρεαλισμό, χιούμορ, σάτιρα, τρέλα, ευαισθησία. Ήταν κάτι που δεν είχε ξαναγίνει, κάτι που ξεπερνούσε τα επιθεωρησιακά κλισέ εκείνης της εποχής, μια νέα αισθητική πρόταση, μια θεατρική αίρεση και μια καλλιτεχνική καινοτομία του Μάνου Χατζιδάκι.
Ήταν μια παράσταση ασυνήθιστη, ονειρική, μυθική. Καθιέρωσε πρόσωπα, ανέδειξε τραγούδια, έκοψε περισσότερα εισιτήρια από την Όμορφη Πόλη, την άλλη θεατρική παράσταση του ίδιου καλοκαιριού, που παιζόταν στο θέατρο «Παρκ» με τις υπογραφές του Μίκη Θεοδωράκη, του Μιχάλη Κακογιάννη και του Μποστ.
Ήταν ένα ελληνικότατο έργο του Μάνου Χατζιδάκι, από το οποίο γεννήθηκαν τραγούδια αγέραστα σε στίχους του Μάνου Χατζιδάκι («Κάθε κήπος έχει», «Η μαύρη Φορντ», «Ο ηθοποιός»), του Αλέξη Σολωμού («Οι αδερφές Τατά»), του Ιάκωβου Καμπανέλλη («Μανούλα μου», «Κυρ - Μιχάλης») και του Νίκου Γκάτσου («Έφυγε το τρένο»).
Στα παραλειπόμενα της «Οδού Ονείρων», η λαμπρή πρεμιέρα με τις διάσημες παρουσίες. Ήταν εκεί η Τζίνα Μπαχάουερ, ο Φρέντερικ Μαρτς, η Τζέιν Φόντα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο διάδοχος Κωνσταντίνος και η Αλίκη Βουγιουκλάκη που δεν σηκώθηκε να τον χαιρετήσει...
Στα παραλειπόμενα της «Οδού Ονείρων», η συμφιλίωση του Μάνου Χατζιδάκι με τη Μελίνα Μερκούρη. «Παλιόπαιδο σε λατρεύω!» του είπε η Μελίνα και ο Μάνος έπεσε στην αγκαλιά της…

Στα παραλειπόμενα της «Οδού Ονείρων», όταν, ένα βράδυ, ο Μάνος Χατζιδάκις πλήρωσε από την τσέπη του τα εισιτήρια μιας παράστασης για να τη δει μόνος του και να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις…

«Εδώ τελειώνει η μουσική γα την Οδό Ονείρων. Εδώ τελειώνουν τα όνειρα που μου δανείσατε εσείς οι ίδιοι μια βραδιά δίχως να το γνωρίζετε. Τώρα είναι αργά, κι όλοι οι φίλοι μου έχουν αποκοιμηθεί. Εγώ αθεράπευτα πιστός σ’ αυτό το δρόμο θα ξαγρυπνήσω ως το πρωί για να μαζέψω τα καινούργια όνειρα που θα γεννήσετε, να τα φυλάξω και να σας τα ξαναδώσω μια άλλη φορά, πάλι σε μουσική».
(Μάνος Χατζιδάκις)

3 σχόλια:

Rena Fan είπε...

Φίλε Αλέξη, στο πολύ ωραίο αφιέρωμά σου στην "Οδό Ονείρων" ήθελα να κάνω μια μικρή διόρθωση: αντίθετα από ό,τι έχει γραφτεί κατά καιρούς σε διάφορα αφιερώματα, οι διάφοροι... VIPς που αναφέρεις δεν παρακολούθησαν την πρεμιέρα του έργου. Στην πρεμιέρα ήταν παρόντες ο Καραμανλής και άλλα μέλη της κυβέρνησής του (υπάρχουν τα σχετικά πλάνα από τα επίκαιρα της εποχής). Η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο τότε διάδοχος παροακολούθησαν την παράσταση ένα Σαββατόβραδο δυο εβδομάδες μετά την πρεμιέρα. Όσο για τους ξένους σταρ, αυτοί επισκέφθηκαν το θέατρο Μετροπόλιταν τον Αύγουστο του 1962. Τέλος, επίτρεψέ μου, με τη γνωστή εμμονή που με διακρίνει, να θυμίσω ότι η "Οδός Ονείρων" ξεκίνησε όταν η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Μανώλης Καστρινός ζήτησαν από τον Μάνο Χατζιδάκι να συνεγαστεί μαζί τους για να μπορέσουν να πάρουν το θέατρο Μετροπόλιταν για το καλοκαίρι του '62. Και τελικά η Ρένα Βλαχοπούλου δεν ακούγεται στον δίσκο της "Οδού Ονείρων" επειδή ανήκε σε άλλη εταιρία. Δεν είναι αδικία;

αλέξης λ. είπε...

Δεν έχω κανένα απολύτως λόγο να αμφισβητήσω τα γραφόμενά σου, αφού γνωρίζω πολύ καλά ότι είναι αποτέλεσμα πολύ καλής έρευνας. Να αναφέρω μόνο ότι τα στοιχεία που παραθέτω, αναφορικά με την πρεμιέρα του έργου, προέρχονται από ένα αφιέρωμα του Ιάσωνα Τριανταφυλλίδη -προ ετών- στο "Δίφωνο".
Ευχαριστώ, παντως, για τις πληροφορίες... Σημασία, τελικά, έχει ότι περπατάμε στην "Οδό Ονείρων"... Φωτισμένη από αστέρια άσβηστα...
Την καληνύχτα μου...

χρυσόψαρο είπε...

όλη τη μέρα χθες άκουγα - ξανά και ξανά - την Οδό Ονείρων. Σύμπτωση;